Мобильді лазерлік сканерлеу

Біздің компания Қазақстандағы сызықтық объектілерді мобильді лазерлік сканерлеу (МЛС) қызметін ұсынады. Жұмыстарды орындау үшін заманауи техникалық жабдықтар қолданылады. Сонымен қатар, біз заңнамаға сәйкес қызмет көрсету үшін қажетті рұқсат құжаттарына иеміз.

МЛС технологиясының ерекшеліктері

Жерүсті лазерлік сканерлеуден айырмашылығы, мобильді ЛС қолдану кезінде техника құрылыс алаңында (стационарлық) емес, автокөлікке, теміржол немесе су көлігіне, оператордың рюкзагына орнатылады.

Жоғары жұмыс жылдамдығына ие лазерлік қашықтық өлшегіш (немесе оның ауытқу айнасы) лазерлік басқа монтаждалады. Бұл платформа бір айналым жасау кезінде, сканер мыңдаған өлшеулер жүргізуге үлгереді. Осының арқасында берілген жазықтықта кеңістіктік “қима” қалыптасады.

Мобильді лазерлік сканерлеуге кіретін операциялар:

• мобильді бетке лазерлік басты орнату;
• көлік құралының немесе оператордың қозғалысын бастау;
• түсірілім кезінде кеңістіктік координаттарды жоғары дәлдікпен анықтау.

Түсірілім кезінде нүктелердің кеңістіктік координаттарын жоғары дәлдікпен анықтау үшін геодезиялық класты ГЛОНАСС-GPS қабылдағышымен және LiDAR-сканермен қосылатын бөлек антеннамен бірге жұмыс істейтін инерциялық навигация жүйелері қолданылады.

Қолдану мүмкіндіктері

МЛС технологиясының арқасында навестер немесе шатырлар астындағы объектілерді, сондай-ақ ұшқышсыз ұшу аппараттарын пайдалану мүмкін емес басқа жағдайларда, атап айтқанда ұшуға тыйым салынған аймақтағы объектілерді зерттеу мүмкін болады. Қарама-қарсы учаскелердің шекаралары арасындағы көшенің қысқа учаскесінің топографиялық жоспарын жасау, жаңа автомобиль жолдарын паспорттау және т.б. кезінде ұшқышсыз ұшу аппараттарын пайдаланудың мәні жоқ.

Әдетте, мобильді лазерлік сканерлеуді мынадай тапсырыс берушілер пайдаланады:

• сызықтық объектілерді қайта құру немесе жобалау алдында инженерлік іздестірулер жүргізеді;
• мобильді бетке лазерлік басты орнату;
• өнеркәсіптік инфрақұрылым немесе басқа да ұзақ объектілердің қасбет түсірілімін орындайды.

Аталған жағдайларда МЛС нәтижелердің жоғары дәлдігін қамтамасыз етеді.

Дәстүрлі әдістермен салыстырғандағы артықшылықтары

Сызықтық объектілердің стандартты топографиялық түсірілімі электронды тахеометр арқылы жүргізіледі. Бұл ретте әрбір 100 метр үшін қателік 1-ден 5 миллиметрге дейін болуы мүмкін. МЛС технологиясы ұқсас учаске ұзындығында сантиметрге дейінгі дәлдікті қамтамасыз етеді. Алайда далалық деректердің үлкен көлемінің арқасында тахеометриялық түсірілімнен айтарлықтай артықшылық қамтамасыз етіледі.

Жаңа әдістеме уақыт шығынын да айтарлықтай азайтады. Егер тахеометр секундына бір өлшеуді жүргізуге мүмкіндік берсе, МЛС қондырғысы – 1,3 миллион өлшеу жүргізеді.

Мобильді лазерлік сканерлеудің тағы бір айқын артықшылығы: бірде-бір негізгі өлшемді кездейсоқ өткізіп алу мүмкін емес. Процесс толығымен автоматтандырылған. Адами факторының болмауы салдарынан қате жасау қаупі нөлге дейін төмендейді.

Спутниктік түсірілімімен салыстырғанда сканер дәлдіктің бірдей деңгейіне ие. Бірақ орман алқаптары аумағында және спутник қабылдауы шектеулі учаскелерде GPS-өлшеулер жүргізу мүмкін емес. Бұл ретте LiDAR беттен үш шағылысуды қабылдайды. Іс жүзінде бұл камералдық кезеңде ағаштармен, бұталармен, биік шөппен қоршалған учаскелер туралы деректерді өңдеуге болатынын білдіреді.

Мобильді лазерлік сканерлеудің тағы бірнеше даусыз артықшылықтары бар:

• өлшеулер жүргізе отырып, сканер нүктелер бұлтын нақты түс гаммасына бояу үшін аумақтың фототүсірілімін жүргізеді және абрис жүргізеді;
• нүктелер бұлты түріндегі деректерді жобаны визуализациялау үшін пайдалануға болады;
• автоматты жобалау жүйелерімен интеграция бірнеше рет басу арқылы бедер белгілері бойынша объектінің қажетті қимасын құруға және тіпті объект бойынша виртуалды “серуендеуге” мүмкіндік береді.

Нүктелер бұлты түріндегі ақпарат жобалаушыларға өз жұмысы барысында шешім қабылдауға мүмкіндік береді. Жіктеуден кейін іздестірушілер бедер туралы мәліметтерді бірден жібереді. Геодезиялық жоспарлар сызылғанша күтудің қажеті жоқ.

Алынатын материалдар және сараптамаға арналған есептілік

Жұмыстар аяқталғаннан кейін тапсырыс беруші алады:

• нүктелердің жоғары тығыздығы бар сәулет объектілері мен бедердің 3D-модельдері;
• көлденең және бойлық профильдер;
• топографиялық жоспарлар.

Мобильді лазерлік сканерлеу нәтижелері негізінде жасалған құжаттардың заңды күші бар — оларды сараптама жүргізу кезінде пайдалануға болады. Көптеген ұйымдар сызықтық және өнеркәсіптік нысандарды салу кезінде МЛС технологиясын бұрыннан қолданып келеді.

Жұмыс Қазақстанда қолданылатын заңнамалық нормалар мен ресми стандарттарға сәйкес орындалады. Бұл құжаттарда мобильді лазерлік сканерлеу қалай орындалуы керектігі егжей-тегжейлі көрсетілген, осының арқасында сарапшылар атқарылған жұмыстың сапасын бағалау кезінде бір-бірімен дауласпайды.

Біздің компания сертификатталған жабдықты пайдаланады. Осының арқасында қызмет көрсету нәтижелерін техникалық, есептік құжаттарға енгізуге болады.

Қолданудың пайдалы тәжірибесі, мерзімдері

Мобильді лазерлік сканерлеу тармақталған инженерлік коммуникациялары бар ірі өнеркәсіптік алаңдарда сәтті қолданылады. Бұл байланыс және электрмен жабдықтау жүйелері, құбырлар, су құбырлары және кәріз желілері болуы мүмкін.

Сондай-ақ, МЛС-ті сәулет нысандарының қасбеттерін түсіру үшін пайдалану өзекті. Көлік құралы немесе орнатылған техникасы бар оператор периметр бойынша қозғалыс жасайды. Бұл ұшқышсыз ұшу аппаратын қолданумен салыстырғанда дайын нәтижелерді алуды айтарлықтай жеделдетеді.

Мерзімдерге келетін болсақ, мобильді лазерлік сканерлеуді ұзақ дайындықсыз жүргізуге болады. Тапсырыс берушінің тапсырмасын өте жылдам орындауға болады. Жалпы жағдайда далалық жұмыстар екі күнге дейін, ал камералдық жұмыстар учаскенің күрделілігіне байланысты үш күннен басталады. Сканерлеу ұзақтығы инженерлердің қазіргі уақытта қай жерде екеніне және қойылған міндеттің қаншалықты көлемді екеніне байланысты.